Beste Bruno...

Mijn brief aan Bruno. Voor de longread versie zie: bestebruno

Beste Bruno

Je mailde me:

Dag Ronald,

op 20 december stellen we m'n boekske voor in den hotsy totsy

om 20.00u

t zou fantastisch zijn moest ge , als ge vrij zijt en goesting hebt,

een woordje kunnen doen

en daarna een kort concertje

alvast merci om het te overwegen

en tot gauw

Bruno

Boekse en kort concertje. Bruno ten voeten uit. Zich verkleinen is ske-tjes en tje-tjes.

Ik overweeg het woordje te doen en begin met dit briefke als proeve van overweging.

Bedankt voor de invitatie. Het zal je maar overkomen: als gepensioneerde professor in de Hotsy mogen spreken. Het is terugkeren naar de plaats van de misdaad want ooit was dit mijn stamcafé.

Wat gebeurde er achter deze gevel? Hugo Claus beschreef het poëtisch:

Achter deze gevel hier

heerste gisteren nog Heracles,

de beschermer van de bron

van de heilige dranken.

Achter deze gevel heb ik met de tooghangers uren gepraat. De wereld verbeterd.

Een periode die kan samengevat worden in het motto van het boekje dat vandaag voorgesteld wordt: “talk is cheap” maar de “booze was expensive” in deze bar .

Trouwens, je speelde hier ooit, en je gebruikte het volgende citaat voor de aankondiging:

Some will preach and some will tell.

I'd rather see it for myself

heaven knows when heaven is

it doesn't get much clearer than this -

Een inspirerende uitspraak. Een variant op “talk is cheap”.

Toch moet me nog iets van het hart over die ‘Talk is Cheap’. Je moet weten dat ik heel mijn professioneel leven met talk bezig was. Ik was immers een soort professor in taal & literatuur. Tja, talk is cheap.

Nu ja, ik voel me niet echt meer persoonlijk aangesproken gezien ik afscheid genomen heb van Academia. Ik sloot de deur van mijn bureau en besloot andere dingen te doen. Ik zou mezelf heruitvinden. “No more nine to five”, zing ik met Dolly Parton.

En ik hoorde je zingen: ‘if you want the real thing, don’t settle for less’.

Tijdens mijn zoektocht naar de “real thing”, liep ik Jo Clauwaert tegen het lijf. Jouw lijftekenaar. Een blij wederzien. En van Jo naar jou is maar een kleine stap. Ik was één handdruk dichter gekomen.

In mijn herinneringen behoren jouw optredens in het Gentse tot die geestigheden die ik koester. Kleinschalig, een kleine stulp, even in een bubble of ballon. Ik kom daar straks op terug want je denkt ongetwijfeld: wanneer begint hij nu over mijn boekje? Je denkt: “Talk is cheap”. Hoewel, je hebt mijn rekening nog niet gekregen…

Terug naar mijn kroniek op weg naar jouw boekje.Een tijdje geleden was ik in Maison Bleu (12/11/16), je speelde daar met Brendan Croker in aanwezigheid van de usual suspects. Ik was er ook. We hadden elkaar nog nooit ontmoet en die avond bleef het bij een paar schaarse tekstballonnen.

Je leek me — en nu word ik een amateurpsycholoog — eerder stil, wat verstrooid en dromerig. Iemand die tekeningentjes maakt terwijl anderen praten en ondertussen stiekem denkt: talk is cheap.

Dat beeld haal ik onvermijdelijk ook uit jouw songs. Kan je op het podium timide zijn? Ach, ik luisterde en hoorde van weemoed druipende verhaaltjes…  Mooie woorden maar het heeft toch iets van “talk is cheap”.

Die avond bleven Jo en ik een beetje plakken. En achter jouw rug besloten we ooit eens iets samen te doen. De drie cowboys werden in gedachten geconcipieerd.

Veel later, het was zomer, was ik bij jou thuis. Jo speelde paparazi en vereeuwigde onze ontmoeting. Achteraf gezien een historisch moment (zie de longread op het internet voor de geïnteresserde onder u). En toen – het kan de drank geweest zijn – kwam het verzoek jouw tekeningen in te leiden.

Eerst was ik vereerd, daarna knaagde de twijfel. Over die twijfel gaat jouw boekje. Je ziet mensen worstelen met taal in het algemeen en tekstballonnen in het bijzonder.

Moet ik jouw boek recenseren? Acadamisch duiden? Iets over tekstballonnen zeggen binnen het genre van de het stripverhaal? Iets zeggen als dat het stripverhaal een hybride kunstvorm is waarin woord & beeld in dialoog gaan? Moet ik de bekende tekenaar Will Eisner citeren (ik deed mijn huiswerk) die tekstballonnen als een ‘desperation device’ — een wanhopig gereedschap — beschreef?

Moet ik dieper filosoferen over de rol van woorden? In het leven zelf horen we de tekst gewoon. Talk mag dan cheap zijn maar mensen blijken woorden nodig te hebben. De ballonnetjes bleken de oplossing te zijn ook voor het vervangen van “hij zei” of “hij dacht”. Christopher Hart, nog zo’n bekende stripmaker, suggereerde de vuistregel: “maximaal 18 woorden per tekstballon, liefst minder”. Niet te veel dus…Maar je dacht: het kan nog minder. Moet ik nog dieper filosoferen over de ballonnen? Een filosoof als Sloterdijk schreef dat we uit de beschutte baarmoeder komen en onmiddellijk een soort beschutte werkplaats voor onszelf creëren. Een soort imaginaire gemeenschappen van familie tot natie, van voetbalploeg tot muziekgroep, van kerk of moskee tot café?

Ballonnen of bubbels als sferen waarin we ons bewegen. Mag ik beweren dat jij die sferen tekent en ze in jouw ballonnen een beetje doorprikt?

In alles wat ik schrijf, hoor ik “Talk is Cheap”.

Misschien moet ik een song schrijven met als refrein:

We all live in bubbles

And bubbles are what we are

You live in a bubble with me

So we are double be

Of een song rond talk is cheap.`

My words are

Deeper than deeds

My stories are

Lovier than love

My lies are whiter

Than snow

My whisper is

louder than bombs

My tales are

Truer than cheat

My sex is

Cheaper than cheap

Misschien wil je dat wel zingen?

En ik kan veel citeren als varianten op jouw “talk is cheap”. Maar ik kan ook jou citeren.

Ik vind dat je al eens in café De Muze (2013) jouw tekeningen exposeerde: ‘Brunowords’ die je de ‘early years’ doopte maar die ik als jouw ‘gele periode’ kan typeren. Tja, ik zou de kunstrecensent kunnen spelen. Maar ik lees op jouw affiche van toen de waarschuwing:

“It’s a very loud world when you want to be heard, and it only changes when you’re quiet”.

Opnieuw een variant op “talk is cheap”.

En in jouw boekje staat in tekeningen veel waarschuwingen tegen woorden. Zo schrijf je:

“Hank B Marvin zei me ooit dat je geen woorden nodig hebt om een sterk gevoel uit te drukken of om een beeld te creëren. Zo is Brunowords ontstaan. “

Een citaat dat weer stimuleert om mijn talk kort te houden.

Hank B. Marvis van The Shadows. En het toeval wil dat ik een tijdje geleden naar zijn nieuwe CD luisterde onder de wellduidende titel: “without a word”. En ik leg Keith Richards op met zijn Talk is Cheap’:

Hoe lang mag mijn introductie duren? Niet langer dan een song van Bruno, bedacht ik dus. Ik stop er dus mee want de song wordt wel zeer lang. Kortom, ik zal er zijn en deze brief voorlezen, en zo jouw boekje aanbevelen want het is een geestig boekje. En de zaal overtuigen: Het boekje is beter dan de inleidende talk. Talk is cheap.

Maar ik heb mijn best gedaan en ik denk aan een uitspraak van Dolly Parton: It costs a lot to look so cheap.

Genoeg woorden. Geen woorden maar daden.

Ik citeer nog eens wat je schreef: “t zou fantastisch zijn moest ge een woordje kunnen doen en daarna een kort concertje”. Voor alle zekerheid: dat kort concertje zal van jou moeten komen.

Met vriendelijke groet

Ronald